Jose Mujica

Uruguay’ın eski devlet başkanı, saraysız başkan  Jose Mujica  13 Mayıs 2025 tarihinde 89 yaşında hayatını kaybetti.Uruguay Devlet Başkanı Yamandu Orsi, X hesabından halkı arasında ‘Pepe’ lakabıyla bilinen Mujica’nın Montevideo’da hayatını kaybettiğini duyurdu. Büyük üzüntü duyduklarını belirten Orsi, “Başkan, militan, lider ve önder… Seni çok özleyeceğiz sevgili ihtiyar. Bize verdiğin her şey ve halkına duyduğun derin sevgi için teşekkür ederiz” yazdı.Mujica, Uruguay’ın dünyanın en liberal demokrasilerinden birine dönüşmesine öncülük etti. Başkent Montevideo’nun taşrasındaki bir çiftlikte üç odalı bir evde yaşıyordu. Dünya liderlerine yaptığı konuşmalarla, söyleşilerle, hatta Netflix’teki belgesellerindeki ‘fantastik’ yaşamından anekdotlarıyla biliniyordu. José Mujica, Uruguay'ın 40. devlet başkanı olarak 2010-2015 yılları arasında görev yapmış, dünya çapında "en mütevazı başkan" olarak tanınan bir siyasetçidir. Eski bir savaşçı olan Mujica, 1970'lerde Tupamaros hareketine katılmış, diktatörlük döneminde yıllarca hapis yatmıştır. Toplamda 14 yılını cezaevinde, çoğu zaman da hücre hapsinde geçirmiştir.

Serbest kaldıktan sonra siyasete atılan Mujica, önce senatör, ardından tarım bakanı olmuş, sonunda da devlet başkanı seçilmiştir. Ancak onu farklı kılan, görev süresindeki yaşam tarzıdır. Mujica, lüks başkanlık sarayı yerine bir çiftlikte yaşamayı tercih etmiş, maaşının büyük kısmını hayır kurumlarına bağışlamıştır. 1987 model Volkswagen Beetle arabasıyla mütevazı bir hayat sürmüştür.Türkiye’deki bir söyleşisinde “Parayı çok sevenlerin ticaretle ilgilenmesi gerektiğini düşünüyorum. Siyaset para biriktirmek için değildir” demişti.CHP’nin davetiyle 2015’te İstanbul’a geldiğinde ziyareti boyunca 1973 model bir vosvos’a binmiş ve eşiyle Taksim’de üç yıldızlı bir otelde konaklamıştı. Gözaltında kaybolan çocuklarının akıbetini sormak için her hafta Galatasaray meydanında toplanan Cumartesi Anneleri’nin oturma eylemine katılmıştı.

 Dünyanın en fakir Cumhurbaşkanı olarak bilinen Uruguay Cumhurbaşkanı Jose Mujica der ki;

”Ben insanların geceleri yatacak bir saçak altı bile bulamadıkları bir dünyada, başkalarının 500 metrekarelik malikanelerde yaşamasını anlamıyorum. Evsizler için ev, suyu olmayanlar için su lazım, ekmek lazım. Sen böyle bir dünyada özel uçağım olsun, oraya buraya gideyim diyorsun. Eğer herkes daha fazlasını isterse, bir gün kimseye bir şey kalmayacak. Küresel ısınmadan bahsediyoruz ama doğaya saldırmaya ve çöp üretmeye devam ediyoruz.” ”Bana fakir denmesi yanlış, ben tutumlu bir insanım. Asıl fakirler sürekli yaşamdan talepleri olan ve elde ettikleriyle yetinmeyen insanlardır. Ben elimde hafif bir bavulla dolaşıyorum. Bu bana istediğim yaşamı sürdürmek için yeterli zamanı veriyor. Asıl özgürlük yaşamak için kazandığın zamandır.”

 Saraylarda değil mütevazı küçük bir evde onuruyla yaşadı. Doğa ve hayvanlarıyla mutlu oldu. Gösterişi değil, halkını sevdi. Maaşını yoksullarla paylaştı. Tevazu ve toplumsal adalet mücadelesinin sembolüydü. Lüksü değil doğayı sevdi. Sarayları değil kulübeyi seçti. Cebini değil yüreğini doldurdu. Hayvanları yoldaş, yoksulları kardeş bildi. Adı Jose Mujica, özü insanlık.‘Köpeğimin yanına gömülmek istiyorum’ demişti.Mujica'nın liderlik anlayışı sade, halkçı ve doğaya saygılıdır. Ona göre gerçek zenginlik, tüketim değil, zaman ve özgürlüktür. Kapitalizmi sertçe eleştirir; mutluluğun aşırı tüketime değil, insani değerlere bağlı olduğunu savunur. Bu gün Mujica, sadece Uruguay’da değil, tüm dünyada sevilmekte ve saygı duyulmaktadır.

Mujica’nın liderliğinde Uruguay, Latin Amerika'nın en ilerici ülkelerinden biri haline geldi. Görev süresinin ardından siyasetten çekilse de, dünya genelinde üniversitelerde verdiği konuşmalar, gençlerle kurduğu diyaloglar ve sade yaşam felsefesiyle evrensel bir ilham kaynağı oldu. Tüketim toplumuna yönelik eleştirileri, çevreci duruşu ve alçak gönüllüğü, onu çağımızın vicdanı haline getirdi. Jose Mujica, arkasında sadece siyasi başarılar değil, aynı zamanda ahlaki bir duruş ve halkla kurduğu derin bağlarla örülmüş bir yaşam bıraktı. Onun adı artık sadece Uruguay'ın değil, tüm dünyanın hafızasında bir onur simgesi olarak kalacak.Yüreğiyle siyaset yaptı. Daha iyi bir dünya için mücadele etti.İyilik, güzellik ve sadelikle dolu hayatını büyük insanlık ailesine armağan etti.

Bugün José Mujica, sadece Uruguay’da değil, tüm dünyada dürüstlüğün, sadeliğin ve insani liderliğin sembolü haline gelmiştir.