Bir Nefes Hastanesi Genel Cerrahi
Doç Dr. Seyfi EMİR yazdı...
Kalın bağırsak (Kolon), sindirim sisteminin yaklaşık 1.5 m’lik son kısmıdır. Kör bağırsak denen yerden başlar, karın içinde sağ taraftan sol tarafa geçer ve anüste sonlanır. Görevi ince bağırsaktan gelen, sindirim işlemi büyük oranda tamamlanmış gıda artıklarının içindeki suyu emmek, dışkı oluşumunu ve bu dışkının vücuttan atılmasını sağlamaktır.
Kalın bağırsak kanserleri dünyada ve ülkemizde yaygın görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Türkiye Birleşik Veri Tabanına göre, ülkemizde bu kanser türleri hem erkeklerde hem de kadınlarda 3. sırada yer almaktadır. Bir yılda yaklaşık 20 bin kişi kalın bağırsak kanseri tanısı almaktadır. Kalın bağırsak kanseri evreleri incelendiğinde vakaların %20,9’unun uzak evrede olduğu görülmektedir. Bunun anlamı 5 hastadan 1 tanesi geç tanı almış demektir. Erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebilir bir hastalık olan kalın bağırsak kanserlerinde tarama programlarının uygulanması ile söz konusu hastalığın görülme sıklığı ve ölüm oranı üzerinde çok olumlu kazanımlar sağlandığı yapılan birçok çalışma ile ortaya konmuştur.
Kalın Bağırsak Kanseri Belirtileri
Bağırsak alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi
Bağırsakta tam boşalmama hissi
Parlak ya da koyu kırmızı kanla karakterize rektal kanama
Dışkının koyu kahverengi veya siyah görünmesine neden olabilecek kanın varlığı
Karında şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikâyeti
Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı
Kansızlık (Anemi), halsizlik, yorgunluk
Ağrılı dışkılama
Kitle
Kalın Bağırsak Kanseri Tanısı
Diğer bazı kanserlerde olduğu gibi Kalın bağırsak kanserleri de genellikle iyice büyüyene kadar belirti vermezler. Bu sebeple amaç, daha belirti vermezken tümörü ortaya koymak olmalıdır. Belirtiler gelişmeden önce bir kişinin kanser için taranması, poliplerin ve kanserin erken tanınmasında yardımcı olur. Poliplerin erkenden tanınıp çıkartılması kolorektal kanser gelişimini önleyebilir. Erken tanı konulduğunda kolorektal kanserin tedavisi de daha etkin olabilmektedir. Bu nedenle, genel olarak 50 yaş üstü kişilerde taramaya başlanmalı, kolorektal kanser için artmış riski olan kişilerde ise tarama programına daha erken yaşlarda başlanmalıdır.
Kalın Bağırsak Kanseri Tedavisi
Erken evre Kalın bağırsak kanserinin temel tedavisi cerrahi girişimdir. Kalın bağırsak kanseri tedavisinde "kolektomi" adı verilen cerrahi işlem uygulanır. Kolektomi, kalın bağırsağın bir kısmının ameliyatla çıkarılması anlamına gelmektedir. Tümör içeren bağırsak bölümü ve bu bölüme komşu lenf bezleri bu işlemde çıkarılmaktadır.
Tarama ne zaman başlamalıdır?Bireyin kolorektal kanser yönünden taraması ailesinde kolorektal kanser hastası yoksa ve normal riske sahipse kolorektal polip ve polip gelişim riskinin artmaya başladığı yaş olan 50 yaşında başlamalıdır. Ancak bireysel polip, ailesel kolorektal kanser ve/veya polipozis sendromları olan hastalarda tarama daha erken başlayabilir.
Tarama Programı Nasıl Olmalıdır?Normal riske sahip bireyler için; 50 yaşından başlayarak yıllık rektal muayene ve GGK testi. 50 yaşa gelince kolonoskopi ve sonrasında her 10 yılda bir tekrarı yapılmalıdır.Polip saptanmış bireyler için; Normal taramalar esnasında kanser öncüsü olabilecek polip saptandığında tarama her 3-5 yılda bir yapılan kolonoskopi şeklinde olmalıdır.Ailesel kolorektal kanser öyküsü olan bireyler için; Ailede (anne, baba, kardeş) kolorektal kanser saptanan en genç bireyin tanı konduğu andaki yaşından 10 yıl önce olmalıdır. Örneğin ailede 40 yaşındaki bir kolorektal kanser hastası varsa tarama 30 yaşında başlamalıdır.
Kolonoskopi
Kolonoskopi uzun, bükülebilir bir enstrüman aracılığıyla kalın barsak ve rektumun incelenmesi, anormalliklerin tespit edilmesi, buralardan örnek alınması veya saptanan anormal yapıların çıkarılması için kullanılan bir tetkiktir. Güvenli ve etkin olduğu için en sık önerilen tarama testidir. Çünkü bütün kolon değerlendirilebilir ve kanserleşme eğilimi olan polipler çıkarılarak kolon kanseri önlenebilir. Kolonoskopi kolorektal kanser taraması için altın standart bir tanı yöntemidir.
Bağırsak Kanserleri Önlenebilir, Erken Teşhis ve Tedavi Edilebilir Hastalıklardandır.
Comments