top of page
Yazarın fotoğrafıgorunumhaber

CHP İnönü’yü andı


Haber Merkezi

Türkiye Cumhuriyeti’nin 2’nci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, ölümünün 50.’ci yılında Kırklareli’nde anıldı.

Karakaş Mahallesi 100. Yıl Caddesi’nde bulunan Atatürk ve İsmet İnönü heykeli önünde düzenlenen törene, CHP Kırklareli İl Başkanı Av. Bora Terzi, Merkez İlçe Başkanı Av. Cevahir Cem Yarım partililer ve vatandaşlar katıldı.

CHP İl ve İçe Başkanlığı tarafından düzenlenen etkinlikte toplanan partililer yürüyerek Karakaş Mahallesi 100. Yıl Caddesi’nde bulunan Atatürk ve İsmet İnönü heykeli önünde geldi.

CHP İl Başkanı Av. Bora Terzi, ilçe Başkanı Cevahir Cem Yarım partililer ve vatandaşlar tarafından İsmet İnönü'nün heykeline çelenk bırakılmasının ardından İl Başkanı Av. Bora Terzi bir basın açıklaması yaptı.

Av. Bora Terzi yaptığı basın açıklamasında, İsmet İnönü’nün 1919-1922 Ulusal Kurtuluş Savaşında, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanında ve Cumhuriyet devrimlerin hayata geçirilmesinde Büyük Atatürk’ün sağ kolu ve en büyük destekçisi olarak çalıştığını anımsattı.

İnönü’nün, Cumhuriyet Devrimlerinin kurumsallaştırılmasında, çok partili hayata geçişte önemli bir rol oynadığını aktaran Terzi, “Kurtuluş savaşı ile ülkenin kurtarılması, laik Cumhuriyetin temellerinin atılması ve Batılılaşma yolunda yol kat edilmeye başlanması Atatürk’ün eseridir. Bu çabalarında Atatürk’ün en önemli yardımcısı İnönü olmuştur. İnönü, Cumhuriyet Devrimlerinin kurumsallaştırılmasında, çok partili hayata geçişte (1945) ve 1950-1971 döneminde rejimin otoriter bir siyasal sisteme sürüklenmesinin önlenmesinde de yaşamsal bir rol oynamıştır. Zaman zaman bazı konularda birbirlerinden değişik düşünmelerine rağmen Atatürk, İnönü’nün düşüncelerine genelde büyük önem vermiş ve O’na her zaman güvenmiş, gerek Kurtuluş Savaşında gerek Kurtuluş Savaşı sonrası en önemli siyasal görevleri İnönü’ye vermiştir. Kurtuluş Savaşı başlayınca Atatürk, o zaman daha albay olan İnönü’yü Erkan-ı Harbiye reisliğine [Genelkurmay Başkanlığına] atamış, İnönü’den Lozan Barış görüşmelerini yürütmesini istemiştir. Çetin geçen Lozan Barış görüşmelerinde de İnönü, Atatürk’ün desteğini daima arkasında bulmuştur. Şubat 1925’de Şeyh Said isyanı çıktığında Atatürk İnönü’yü Başbakanlığa getirmiş, yıllar geçtikçe hükümet işlerinin yürütülmesini İnönü’ye bırakmıştır. İnönü, Atatürk'e büyük saygı duyar, ülkeyi kurtaran ve çağdaş uygarlık düzeyine yükseltmeye çalışan Atatürk’e, “Büyük Atatürk” diye atıfta bulunurdu. İnönü, “Ben Atatürk değilim. Atatürk'ten beklediklerinizi benden bekleyemezsiniz” diyerek Atatürk’ün eşi olmayan büyük bir devlet adamı olduğunu her zaman kabul etmiştir. İnönü, hayatı, hep bir sınavlar dizisi olarak görmüştür. Lozan Antlaşmasının imzalanmasından sonra gazetecilere, “İşte görüyorsunuz, mektepte imtihanı verdik, çıkıyoruz” demiştir. İnönü, Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra, Atatürk ile birlikte devletin ve toplumun Batılı bir çizgide yeniden inşa edilmesine çalışmıştır. 1925 yılında Şeyh Sait isyanı çıktığında, hükümete olağanüstü yetkiler tanıyan Takrir-i Sükûn Kanunu’nu çıkararak isyanı o günün koşulları içinde kısa bir sürede bastırmıştır. “Devlet eşkiyaya ödün vermez” sözü, o dönemden itibaren Türkiye’nin siyasal söyleminde yerini almıştır. İnönü siyasal hayatında, muhaliflerine hiçbir zaman kin beslememiştir. 1920’lerde devrimlerin yapılış şekline karşı çıkmış olan Kâzım Karabekir ve Ali Fuat Cebesoy gibi Cumhuriyetin ilk yıllarının önemli paşalarının ve siyaset adamlarının 1940’ta siyasete geri dönmelerine öncülük etmiştir. 1960 askeri darbesinden sonra hapis cezasına çarptırılmış olan Celal Bayar’ın affına öncülük etmiştir. 1960 askeri darbesini takiben üniversiteleri ile ilişiği kesilen 147 öğretim üyesinin üniversitelerine dönmesini sağlamıştır. İnönü, 1945 yılında çok partili hayatı başlattı. Her zaman seçim sonuçlarına saygı duydu. 1950’li yıllarda Parti Genel Sekreteri Kasım Gülek ile aralarında görüş ayrılıkları vardı, fakat “parti delegelerinin oyları ile genel sekreter seçildiği” için Gülek’i görevinden ayrılmaya zorlamadı. 1972 yılında, CHP Kurultayı kendisi yerine Bülent Ecevit’i parti başkanlığına getirince, ertesi gün devam eden Kurultay’da ayağa kalkarak ve önünü ilikleyerek Ecevit’i karşılamıştır. İnönü’ye göre demokrasi çok önemliydi. Demokrasinin gerçek manada yaşanabilmesi ve yaşatılabilmesi için iktidar partisini denetleyecek muhalefet partilerinin olması gerekmekteydi. İsmet İnönü 1945 yılında, “Tek eksiğimiz, hükümet partisinin karşısında bir muhalefet partisinin bulunmamasıdır” demiş, 1950 yılında, başında bulunduğu CHP seçimleri kaybettiği zaman bu yenilgisinin kendisinin en büyük zaferi olduğunu ifade etmiştir.

Büyük asker ve devlet adamı, ikinci genel başkanımız İsmet İnönü’nün “Bir memlekette, namuslular, namussuzlar kadar cesur olmadıkça, o memlekette kurtuluş yoktur.” sözünü bir kez daha hatırlatarak, kendisini rahmet, minnet ve özlemle anıyoruz.” dedi.

44 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page