SESSİZ AKAN ERGENE’NİN SESİ OLACAK MIYIZ?

Nurettin KORKMAZ yazdı...

Yazar / Şair

İş Güvenliği Uzmanı

22 MART DÜNYA SU GÜNÜNDE ERGENE KİRLİLİĞİ.

Dünya Su Günü, artan su krizinin, sosyal ve ekonomik kalkınmanın sürdürülebilirliğini tehdit eden bir olgu olduğunu vurgulamak için Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen bir gündür.

Bu günde amaç dünya ülkelerinde gittikçe büyüyen temiz su sorununa dikkat çekmektir. Bu konuya bir gün adayan Birleşmiş Milletler üyeleri içilebilir durumda olan su kaynaklarının korunması ve çoğaltılması ile ilgili somut adımlar atmayı hedeflemektedir.

Yapılan araştırmalara göre dünya nüfusunun ortalama 1,6 milyarlık kısmı güvenli ve temiz su kaynaklarına erişimde sorun yaşıyor. Yaklaşık 4 milyar insan ise yılda en az 1 ay boyunca ciddi su kıtlığı çekiyor. Bu durumu çözüme kavuşturmak ve suyun önemine vurgu yapmak için her yıl 22 Mart tarihinde dünyanın bir çok ülkesinde Dünya Su Günü etkinlikleri yapılmaktadır.

Ergene Havzasında su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla 06.05.2011 tarihinde Ergene Havzası Koruma Eylem Planı yayımlanarak uygulamaya konulmuştu.

Ancak geçen zaman içinde bırakın iyileşmeyi kirlilik dördüncü seviyeye ulaştı.

Yıldız Dağları’ndan doğarak Ege Denizi'ne dökülen, kimyasal ve evsel atıklar nedeniyle yıllardır kirli akan Ergene Nehri görünen o ki kaderine terk edildi.

Trakya’da yer alan 280 kilometrelik Ergene nehri 25 yıl öncesine kadar tarımın can damarı olarak bilinmekteydi. Çocukluğumuzda onlarca çeşit balık tuttuğumuz, yüzme öğrendiğimiz bu nehir günümüzde ise sanayi tesisleri, kentsel ve evsel atıklar ile aşırı şekilde kirlenmiş durumdadır.

Bu kirlilik başta canlı yaşamı olumsuz etkilemekte, nehirden sulanan tarım arazilerini ve yetiştirilen ürünleri de de aşırı şekilde kirletmektedir. Ayrıca, arazilerin çoraklaşması ve ekilen ürünlerde verim kayıplarına yol açmaktadır. Bu zincirleme etkinin bir diğer aşaması, kirliliğin yöre de yaşayan bireylerin sosyal-ekonomik yaşantıları üzerine bıraktığı olumsuzluklardır.

Tarıma elverişli 12 bin 438 kilometre kare Ergene Havzası maalesef Ergene den sulanamamakta bazı kişilerce yer altı su kaynakları ile sulama yapıldığı görülmekte ve bilinmektedir.

Dönemin Çevre ve Orman Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu tarafından, Mayıs 2011’de açıklanan Ergene Havzası Koruma Eylem planıyla, 3 yıl içinde havzanın kirlilik parametrelerinde gözle görülür iyileşmelerin başlaması, 5 yıl içinde tarımsal arazilerin sulanabildiği 2. sınıf su kalitesine geçilmesi hedeflenmişti.

14 yıldan bu yana hayata geçirilemeyen plandan bazı başlıklar: Islah- Organize Sanayi Bölgeleri ve Belediyeler Atıksu Arıtma Tesislerini kurulacak.

■ Dere Yatağı Temizlenecek. (Temizlemeniz bir işe yaramaz yeniden dere yatağı oluşturun)

■ Kirleticiliği Yüksek Sanayilere İzin Verilmeyecek. (Hala izin veriliyor ve izin verilenler de denetlenmiyor.)

■ Katı Atık İşleme Geri Kazanım ve Bertaraf Tesisleri kurulacak.(Herhangi bir plan veya uygulama görülmedi.)

■ Tarımsal Kaynaklı Kirlilik Kontrol Edilecek. (Ergene suyuyla sulanmış tarım ürününü kontrol etmeniz kirliliği önleyecek mi ?)

Yapılması gerekenler:

-Acil olarak Ergene ve kollarına deşarj yapan ve kirleten işletmeler belirlenmeli aynı gün artıma tesisleri çalışana kadar kapatılmalıdır.

-İşletmelerin deşarj hatlarına koyulacak mini bir sensörle uydu üzerinden kirli su deşarj edip etmedikleri 24 saat izlenmeli kiri su deşarjı yapanlar ağır bicinde cezalandırılmalıdır.

-Kirli su ve kimyasal akışı durduktan sonra ergene nehri yeni bir yatağa kavuşturulmalı eski kimyasalların yoğun olduğu yatak kapatılmalıdır.

-Ergene nehrinin kanserojen etkilerinin sık sık söylenti olarak ta olsa dillendirilmesi dikkate alınmalı, Ergene nehrinin kanserojen etkide bulunup bulunmadığı bilimsel olarak araştırılmalı ve gerçekler halka söylenmelidir.

Genelge yayınlayıp yönerge çıkararak kirliliği hiçbir güç engelleyemez. Engellenebilseydi 14 yıl sonra Ergeneden yeniden su içer olurduk.

Kirliliği engellemenin tek yolu yerinde, zamanında tam denetim ve kirletenlere ağır para cezaları uygulaması olmalıdır.

Çevre bakanlığı personeli isterse 1 ayda Ergeneyi kirleten tüm işletmeleri tek tek tespit eder. Önemli olan tespit edilen işletmelerden Ergene ve kollarına kirli su deşarjını engelleyebilmektir.

Bu da kamunun sorumluluğundadır.

Ergene nehrine kirli su akışını durdurur ve yatağını değiştirirseniz 2-3 yıl içinde nehir kendi florasını oluşturacak ve eski günlerde olduğu gibi Ergene de balık tutulup çocuklar yüzebilecektir.