BAHRİ BERBEROĞULLARI yazdı...
ARAŞTIRMACI YAZAR
SEVGİLİ OKURLARIM, GEÇİRMİŞ OLDUĞUMUZ CUMHURİYET BAYRAMINIZI VE 8 KASIM KURTULUŞ BAYRAMIMIZI KUTLUYORUM. BİZLERE BU GÜZEL VATANI ve CUMHURİYETİ ARMAĞAN EDEN ATAMIZI, SİLAH ARKADAŞLARI ile ŞEHİT ve GAZİLERİMİZE MİNNETLERİMİ SUNUYORUM. ALLAH ONLARDAN RAZI OLSUN.
LÜLEBURGAZ BELEDİYE MECLİS ÜYELERİNE TARİHİ ÇAĞRI !..
On bir bin yılı aşan tarih ile yıkanmış, kültürle bezenmiş, 200 bini aşan nüfuslu kentin tarihi mekanında Lüleburgazlıların temsilcisi olarak görev yapmaktasınız. Hepinize görevlerinizde başarılar diliyoruz…
Seçildiğiniz görevdeki sorumluluğunuzun bilinci ile kentimizin tarihi, tarihi eser anıt ve değerlerine ilginizden eminiz, ancak onlar hakkında bilginizi hiç sorguladınız mı? 52 yıldır kendi gayret, olanaklarımla bu kentin tarih, kültür ve kültür varlıklarıyla ilgili araştırmalarda bulunuyorum, vardığım sonucu sizlerle paylaşmak isterim; “Lüleburgaz yaşanmış ama yazılmamış bir kenttir..”
Evet, sayın Belediye Meclis üyeleri; Traklar’dan önce Yerli Trakyalılar, Traklar, Klasik Yunan, Roma-Bizans, Osmanlı-Türk tarih, kültür ve medeniyetlerini yaşamış bu kentin o dönemlerine ait tarihi kalıntı ve izleri vardır ama günümüze gelen yazılı belge ve bilgileri ne yazık ki elimize geçmemiştir.
CUMHURİYETİMİZ’in 100. Yılını kutladık 101. YAŞI KUTLU OLSUN..
LÜLEBURGAZ ve LÜLEBURGAZLILAR; 93 HARBİ, BALKAN SAVAŞI, ÇANAKKALE SAVAŞI, BİRİNCİ DÜNYA HARBİ, BALKAN SAVAŞI’NDA BULGAR İŞGALİ, İSTİKLAL SAVAŞINDA YUNAN İŞGALİ yaşamış, her aileden birkaç şehit vermiştir. KURTULUŞ SAVAŞI ardından CUMHURİYETİN İLANI SALTANAT ve HİLAFETİN KALDIRILMASI ile ULUSAL EGEMENLİK, KEMALİST DEVRİMLERİN ÖNCÜLÜĞÜ NDE GENÇ TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN ONUNCU YILINA ULAŞILMIŞTI…
CUMHURİYET’İN ONUNCU YILI, herkesin söylediği o marşın sözlerindeki; “ON YILDA HER YAŞTAN YARATILAN ONBEŞ MİLYON GENÇ CUMHURİYET KUŞAĞI”; CUMHURİYETİN ONUNCU YILINI TÜM YURTTA COŞKULU TÖRENLERLE KUTLUYORDU. LÜLEBURGAZLILARIN COŞKU ve HEYE CANI bir başka idi, çünkü;
CUMHURİYET’İN 10. YILDÖNÜMÜ (29 EKİM 1933) LÜLEBURGAZ BELEDİYE MECLİSİ KARARIYLA; “ ONUNCU YIL ANITI” büyük coşku ve törenle açılıyordu.
Başta Belediye Başkanı Kemal KENDİ olmak üzere Belediye Meclis Üyelerinin oybirliği ile Lüleburgazlıların, ATALARI, İLKE ve DEVRİMLERİ ile CUMHURİYETE SAYGI, SEVGİ, BAĞLILIKLARININ nişanesi olarak Trakya’da tek Lüleburgaz’da yaptırılan; “ONUNCU YIL CUMHURİYET ANITI”, ATATÜRK’ün Ankara’da tarihi “ONUNCU YIL NUTKU” ile Ulusuna seslendiği gün Lüleburgazlılar da, kasabalısı köylüsü büyük coşkulu törenlerle tarihi anıtlarını açıyorlardı. Anıt; günümüzde tören alanı denilen yerin güneyinde, vergi dairesinin doğusunda boş olup içinde havuz bulunan yeşil alan içinde idi.
HER ANITIN BİR HİKAYESİ VARDIR..
Sayın Belediye Meclis üyeleri, bu anıtın dikilmesinin bir öyküsü, nedeni ve anlamı vardı elbette.. Bilenininiz var mı? Sanmıyoruz!..Anlatacağım...
Lüleburgaz bugün olduğu gibi tarihin her döneminde siyaset ve siyasetçilerin arenası olmuştur. Cumhuriyet döneminde 1930 yılına gelindiğinde ülkenin için de bulunduğu ekonomik zorluklardan sadece halk yakınmıyordu bir başkası da ha vardı; Mustafa Kemal.. Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) kurulmadan kısa bir süre önce , yurt içinde yaptığı bir gezi sonrası duygularını genel sekreterine ;
“Bunalıyorum çocuk, büyük bir ıstırab içinde bunalıyorum. Görüyorsun ya her gittiğimiz yerde mütemadiyen dert, şikayet dinliyoruz. Her taraf derin bir yokluk, maddi-manevi perişanlık içerisinde..”
1930 yılı başlarında bu ekonomik zorluklar, Doğu Anadolu’da bazı başkaldırmalar bastırıldı ise de bunlar devleti meşgul etti, iç huzursuzluğun artmasına neden oldu. Paris Büyükelçisi Fethi Bey (Okyar), Gazi’nin de bilgi, haberi hatta oluru ile tüzüğüne göre; “ Laik ve Cumhuriyetçi”; “Serbest Cumhuriyet Fırkası” kuruldu. (Ağustos-1930) Kurucuları; Fethi Okyar, Ağaoğlu Ahmet, Nuri Conker, Atatürk ’ün emriyle kız kardeşi Makbule hanım, Meclisten 14 Milletvekili ve diğerleri SCF ye katıldılar. Partinin Cumhuriyetçi, laik, serbest ekonomiden yana siyaseti benimsediği, tüzüğünde yer almasına karşın parti kısa zamanda gerici, Cumhuriyet karşıtı güçlerin odağı oldu. SCF nın Trakya da örgütlenmesini emekli fırka komutanı Hasan Tosun Bey yürütüyordu ilk kurulan yerlerin başında Lüleburgaz yer alıyordu. Kısa zamanda yurt çapında hızla örgütlenen SCF, 1930 yılı Belediye seçimlerine katıldı. Belediye seçimleri, bugün olduğu gibi bir günde bitmiyordu. Eylül başından Ekim ayının 20 sine kadar bir buçuk ay sürüyordu. “İntihap Şubesinden “ (Seçim Kurulu) nda seçimlerin kaç gün süreceği ise, en büyük mülki amirin onayını almak kaydıyla, o yerin Belediye Meclisinin onayına bırakılıyordu. Yasanın bu hükmü seçimler sırasında çeşitli yolsuzluk ve baskı şikayetlerine yol açıp olayların çıkmasına neden olmuş, taraflar arası gerginliği tırmandırmıştır. Siyasi tarihimize yeri geldiği için not düşelim; bu seçimlerde kadınlara ilk kez oy hakkı tanındı. SCF,502 Belediye Başkanlığı için yapılan bu seçimlere 37 vilayette katılmış İzmir, Samsun gibi büyük iller ile 40 kasabada seçim kazandı. Trakya’da başta Lüleburgaz, Vize, Keşan,Malkara, Pınarhisar v.s. seçimi kazandı. 12 Ağustos 1930 da kurulup Üç aylık ömründe büyük başarı kazanan parti, kurucusu Fethi Okyar’ın baş vurusu ile; 17 Kasım 1930 kendini feshedip kapatıldı.
Mustafa KEMAL, SCF’nin bu kadar kısa sürede kurulup başarı kazanmasına çok öfkelendi kızdı, sitem ettiği yerlerden biri de; Lüleburgaz idi.. Ölümünden bir yıl önce Ankara’da damadının evinde ziyaret edip görüştüğüm (1970) rahmetli Şevket Ödül Bey’den dinledim görüşmemin ayrıntılarını yazım aşamasında olan kitabımda anlatıyorum. Bu olaylardan yani seçimden yaklaşık bir ay sonra Trakya’da Kırklareli ve Edirne’ye geziye çıkan Gazi’nin Kırklareli gezisini mebus Şevket Ödül Bey organize etmiştir.
Sayın Belediye Meclis üyeleri, Belediye Meclis toplantılarını yaptığınız salonda Lüleburgaz Belediye Başkanlarının fotoğrafları arasında 1930 yılı Belediye Başka nı olarak SCF Belediye Başkanının fotoğrafı ve adı soyadı varmı? Yok. Hiç merak edeniniz oldu mu? Neyse yayınlanacak kitabımdan öğrenirsiniz..
Halk arasında bir rivayet vardır, nesilden nesile söylenir durur, Gazi trenle Bur gaz istasyonundan geçerken yanındakilere sorar; “nereye geldik?” , cevap; “ “Burgaz istasyonuna paşam”, Gazinin cevabının ne olduğunu duydunuz mu hiç? .. Yayınlanacak kitabımda bu da var. İşte sayın Belediye Meclis üyeleri, 1929 Trakya Manevraları sırasında Burgaz Tren İstasyonuna kadar gelip rahmetli Kazım Ağa’ (Değirmencioğlu) mekanın da konuk olup ( Burgaz İstasyonunda fotoğrafı var) yaşanan nahoş olaydan sonra beyaz treniyle Müsellim, Eskibedir üzerinden bugünkü Devlet Hastanesin in olduğu alan-ki Tayyare Meydanı olarak anılır- da askeri birlikleri teftiş edip B.Karıştıran’a geçen ATATÜRK ün belleğinde bu olay henüz taze iken bir de çok kızdığı SCF’nın Lüleburgaz’da seçim kazanması olayı başta Belediye Başkanı Kemal KENDİ olmak üzere olmak üzere Belediye Meclis üyelerini büyük üzüntü ye düşürdü. Ne yapabiliriz de üzerimizdeki bu imajı silebiliriz?
CUMHURİYET’İN 10. YILDÖNÜMÜNDE : “CUMHURİYETİN 10. YIL ANITI”
Lüleburgaz Belediye Meclisinin sayın üyeleri; üst üste gelen şehirde baştan sona her kesimde duyulan bu üzüntü üzerimize çöken bu yanlış imajı nasıl siler atarız, ATA’mıza DEVRİMLERİNE, CUMHURİYETE saygı, sevgi ve bağlılığımızı nasıl kanıtlarız, nasıl gösteririz kaygısı sürerken, Belediye Meclis üyelerinin sunduğu önerge ile, “CUMHURİYET’İN 10.YILI ANITI “ tüm Belediye Meclisinin ayakta alkışları ile; “Lüleburgazlılar’ın ATA sına sevgi, saygıları, CUMHURİYET e bağlılıklarının nişanesi anıtın yapılmasına oybirliği ile karar verildi. Böylece, 29 Ekim 1933 günü ATATÜRK Hipodrumda tarihi; “10. YIL NUTKU” nu söylerken Lüleburgazlılar da; “CUMHURİYET 10. YIL ANITI “nı büyük bir sevinç, gururla coşkulu törenlerle açıyorlardı. Belediye Meclisinin aldığı kararlar Belediye Meclis tutanaklarında vardır, olması gerekir. Emin Başkan döneminde Belediye Meclis kararları elektronik ortama geçirilirken koşa koşa gittim o zam an Bölüm Başkanı İbrahim Zengin eski Meclis tutanaklarının nemden, rutubetle nip okunmaz durumda olduğunu söylediğinde yıkıldım adeta..
Yukarıda söyledim, bugün olduğu gibi siyaset her dönemde bu kentte ön plan da oldu, olmaya devam ediyor. Onuncu yıl anıtı DP döneminde yıkıldı.
Lüleburgaz 10. YIL CUMHURİYET ANITI’nın açılışı Belediye kayıtlarının kullanılmaz olduğundan o kaynak kapalı ama gerek burada yayınladığımız fotograf, gerekse burada adını soyadı yaşını verip konuşup, görüştüğümüz şehrimizin çınarlarının tanıklığından öğreniyoruz kanıtlarımız onlar ALLAH her birine uzun sağlıklı ömürler versin inşallah...
LÜLEBURGAZLI CANLI TANIKLAR “10.YIL CUMHURİYET ANITINI”
ANLATIYORLAR
Mehmet DEDEOĞLU (1928) Avukat-Eski Milletvekili.. Eski Hükümet Konağında adliyeye yakınlığı, öte yandan siyaseten bu anıtın altında çok nutuklar attık, anıta çelenkler koyduk. Çok iyi hatırlıyorum.
“Mehmet Dedeoğlu ile sohbet konumuz 10. Yıl Anıtı “
Hüsnü KORUCULAR: (1926) Zindan Babanın orada bulunan Taksi durağı henüz yokken Eski Hükümet Konağı, Hapishane orada olduğu için o durak önce fayton ların durağı, sonra taksi durağı oldu, halen taksi durağı olup Lüleburgaz’ın ilk durağıdır. Ben de o durakta taksimle çalışıyordum. Yanında hapishane, biraz ötede bu anıtı ve burada yapılan çelenk koyma törenlerini ki Şoförler Cemiyet Başkanı Vehbi ÖZYÜREK le, daha sonra ben de Şoförler Oda Başkanlığı yaptığım yıllarda bu anıta çelenk koyduğumuzu söyleyebilirim.
Hüsnü KORUCULAR ile sohbetimiz konusu; CUMHURİYET 10. YIL ANITI
Özcan DEĞİRMENCİOĞLU: Eski Lüleburgaz Belediye Başkanı 87 yaşında
Doğma büyüme Lüleburgazlı olarak CUMHURİYET 10. YIL ANITI nı çok iyi anımsıyorum.. Bir ara Hava Şehitleri ve şehitleri anma törenlerinin burada yapıldığını biliyorum.
Özcan Değirmencioğlu torunu Erman ile
Ramadan BÖCEK; (1928) Evim Dere Mahallesinde gerek evime gelip giderken, Sağlık memuru olarak görevli olduğumdan işe, eski Hükümet Konağında evrak götürüp getirirken, sünnetçi Hüseyin in yanında mesleğimi icra ederken onun yanına gidip gelişlerde bu anıtın önünden arkasından geçerdim.
İsmail TUNA (1940) Kubbe altında Şakir, Bisikletçi Sami, yanında ağabeyim Lastikçi Ahmet ile Çınaraltında araba lastik tamirciliği yaparlar ben de yanların da çıraktım. Dükkanın tam karşısında bu anıtı çok iyi hatırlıyorum. Yanında ağaç lar altında top oynardık. Burada törenler yapıldığını gördüm.
Ramadan Böcek ve İsmail Tuna ile Sohbet Konu; 10. YIL ANITI
Lüleburgaz “CUMHURİYET 10. YIL ANITI” NI CUMHURİYET’İN 101. Yılında gelin yeniden dikip günümüz ve gelecek kuşaklara armağan edelim.
Sayın Belediye Meclis üyeleri, sizler sadece riyasetten gelen önerileri destekleyip parmak kaldırmak için orada değilsiniz halkın temsilcileri olarak halktan gelen dilek, şikayetleri de mecliste önerinizle dile getirebilirsiniz. Gelin bu tarihi anıtı Cumhuriyetimizin 101.Yıldönümünde halen boş olan yerine dikerek bu günkü ve gelecek kuşak Cumhuriyet çocuklarına armağan edelim.
Lüleburgaz 10.Yıl Cumhuriyet Anıtı’nın aynı tarihte inşa edilen bir boy küçüğü benzeri halen Ceylanköy’de eski Camiin lojman olarak kullanılan imam evi bahçesinde dimdik, sapasağlam durmaktadır. Bu anıtın da bir anısı, dikiliş nedeni vardır. Çağırın Belediye Meclisimizde brifing verelim.
Bu kentin tarihi, tarihi anıt ve eserlerini günyüzüne çıkarıp, taşları yerine oturtma gayret ve çalışmalarımız sürüp gidecek sonucu sizler ve Lüleburgaz kamu oyu ile paylaşacağız. Emek bizden takdir Lüleburgazlılar ve Belediye Meclisinin sayın üyelerindendir. Gereğini saygı ve sevgi ile takdirlerinize bırakıyoruz..
Comments