İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) Nedir? Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Diyetisyen Zeynep Yaren Alagöz yazdı...

İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS – Irritable Bowel Syndrome), bağırsakların yapısal bir bozukluk olmaksızın düzensiz çalıştığı, kronik ve fonksiyonel bir sindirim sistemi hastalığıdır. Genellikle karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal ve/veya kabızlık gibi belirtilerle seyreder. Stres, hormonlar, bazı besinler ve bağırsak florasındaki değişiklikler belirtileri tetikleyebilir.

IBS’de Beslenme Tarzı Nasıl Olmalı?

1. Düşük FODMAP Diyeti (en etkili yöntemlerden biri):

FODMAP, fermente olabilen kısa zincirli karbonhidratlardır. Bu karbonhidratlar IBS’li bireylerde bağırsakta gaz üretimine ve su çekilmesine neden olarak belirtileri artırabilir.

Yüksek FODMAP içeren ve genelde kaçınılması önerilen besinler:

            •Süt ürünleri (laktoz içeren)

            •Soğan, sarımsak

            •Elma, armut, karpuz

            •Buğday, çavdar (özellikle rafine edilmiş formlarda)

            •Baklagiller

Düşük FODMAP olan ve genellikle tolere edilen besinler:

            •Havuç, kabak, salatalık

            •Muz, çilek, portakal

            •Yulaf, pirinç

            •Laktozsuz süt, badem sütü

            •Et, balık, yumurta

2. Lif Dengesi:

            •Kabızlık baskın IBS: Çözünür lif (örneğin yulaf, chia tohumu, psyllium) artırılmalı.

            •İshal baskın IBS: Lif alımı kontrollü olmalı, çözünmeyen lif (kepek gibi) azaltılabilir.

3. Düzenli ve Yavaş Yemek:

            •Öğün atlamamak, küçük porsiyonlarla yemek yemek önemlidir.

            •Yavaş çiğnemek, sindirimi kolaylaştırır ve gaz oluşumunu azaltır.

4. Gaz yapan yiyeceklerden kaçınma:

            •Gazlı içecekler, sakız çiğnemek, çok hızlı yemek yemek gibi durumlar havayla birlikte gaz yutulmasına neden olabilir.

IBS’de Uygulanabilecek Yaşam Tarzı Değişiklikleri

            •Stres Yönetimi: Meditasyon, yoga, nefes egzersizleri veya terapi (özellikle bilişsel davranışçı terapi) IBS semptomlarını önemli ölçüde hafifletebilir.

            •Düzenli Egzersiz: Hafif tempolu yürüyüş, yüzme veya yoga bağırsak hareketlerini düzenler.

            •Uyku Düzeni: Yeterli ve kaliteli uyku, bağırsak sağlığını olumlu etkiler.

            •Günlük Tutma: Hangi yiyeceklerin belirtileri tetiklediğini takip etmek için bir besin günlüğü tutmak faydalı olur.