Diyetisyen Zeynep Yaren Alagöz yazdı...
Diyabet Nedir?
Diyabet, vücudun kan şekerini düzenleyen insülin hormonunu yeterince üretememesi veya etkili kullanamaması sonucu ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Kan şekerinin uzun süre yüksek seyretmesi, zamanla kalp, böbrek, göz ve sinirler gibi birçok organı olumsuz etkileyebilir.
Diyabetin başlıca iki tipi vardır:
Tip 1 Diyabet: Genellikle çocukluk veya genç yaşlarda başlar. Bağışıklık sistemi, pankreasın insülin üreten hücrelerine saldırır ve insülin üretimi tamamen durur.
Tip 2 Diyabet: Daha yaygın olup genellikle yetişkinlerde görülür. Vücut insüline karşı direnç geliştirir veya yeterli insülin üretemez. Aşırı kilo, hareketsiz yaşam tarzı ve genetik faktörler risk artırır.
Gebelikte ortaya çıkan diyabet türü ise gestasyonel diyabettir. Gebelikten sonra geçmesi mümkündür.
Diyabet Teşhisi Hangi Testlerle Konulur?
Diyabet teşhisi için aşağıdaki testler yapılır:
Açlık Kan Şekeri Testi: 8-12 saat açlık sonrası kan şekeri ölçülür.
Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT): Şekerli bir sıvı içildikten sonra belirli aralıklarla kan şekeri ölçülür. 2. saat değeri 200 mg/dL ve üzeriyse diyabet tanısı konur.
HbA1c Testi: Son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyesini gösterir.
Rastgele Kan Şekeri Testi: Günün herhangi bir saatinde ölçülen kan şekeri 200 mg/dL ve üzeriyse diyabet ihtimali yüksektir.
Diyabette Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Diyabet yönetiminde sağlıklı beslenme çok önemlidir.
Düşük glisemik indeksli gıdalar tercih edilmelidir (tam tahıllar, baklagiller, sebzeler).
Şeker ve rafine karbonhidratlardan kaçınılmalıdır (beyaz ekmek, beyaz pirinç, şekerli içecekler).
Protein kaynakları dengeli alınmalıdır (balık, tavuk, yumurta, kurubaklagiller).
Sağlıklı yağlar tüketilmelidir (zeytinyağı, avokado, ceviz, badem).
Lif oranı yüksek besinler tercih edilmelidir (sebze, meyve, kepekli tahıllar).
Porsiyon kontrolü sağlanmalı ve öğün atlanmamalıdır.
Bol su tüketilmeli, hazır meyve suları ve gazlı içeceklerden kaçınılmalıdır.
Diyabet, önemli görülmesi gereken bir hastalıktır. Tip 2 diyabet son zamanlarda oldukça sık görülmektedir. Eskiden orta yaş ve üzerinde sık görülürken artık gençlerde de görülmektedir. Bunun en yaygın sebebi modern yaşamdan kaynaklı sağlıksız beslenme, paketli gıdaları çok fazla tüketme, hareketsiz yaşam, uyku düzeninin bozulması gibi sebeplerden kaynaklanır. Çözümü de aslında bu saydığım sebepleri tersine çevirmekten başlıyor. Yani sağlıklı ve yeterli bir beslenme, hareketli bir yaşam, uyku düzeni oluşturmak ve yeteri kadar su içmeye özen göstermek gerekiyor. Tip 2 diyabet sağlıklı bir yaşama geçiş ile iyileşebilir. Bunun için diyabet veya prediyabet teşhisi konulduktan hemen sonra yaşam tarzınızı mutlaka değiştirmelisiniz. Hatta mümkünse hiçbir hastalığa yakalanmadan hayatınızı düzene sokmaya ve sağlıklı yaşamaya başlayın. Hepiniz sağlıkla kalın.
Comentarios