Çocuklar İçin Temiz Hava!

“Her yıl 237 binden fazla çocuk hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybediyor”

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun (THHP) kuruluşunun 10. yılı dolayısıyla düzenlenen “Çocuklar İçin Temiz Hava Sempozyumu”nda uzmanlar, kirli havanın çocuk sağlığı üzerindeki çok yönlü etkilerini bilimsel veriler ışığında değerlendirdi.Sempozyumda, temiz havanın çocuklar için temel bir insan hakkı olduğu vurgulandı.

Dünya genelinde her yıl 237 binden fazla 5 yaş altı çocuk, hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitiriyor. Gebelikte solunan kirli havanın erken doğum, yenidoğan ölümü ve çocukluk çağı kanserlerine yol açabildiğine dikkat çekildi.Uzmanlar, hava kirliliğinin önlenebilir bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirterek, etkili politikalarla milyonlarca çocuğun hayatının kurtarılabileceğini ifade etti.

Türkiye’de 1 Yılda 538 Yenidoğan Hayatını Kaybetti

Sempozyumun başkanlarından ve THHP Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan, Türkiye’de hava kirliliğinin ölüm nedenleri arasında 5. sırada yer aldığını belirterek şu bilgileri paylaştı:“Yalnızca 2021 yılında, 538 yenidoğan hava kirliliğinin yol açtığı sağlık sorunları nedeniyle yaşamını yitirdi. 0-6 günlük bebek ölümlerinin yüzde 10,1’i, 7-27 günlük bebek ölümlerinin ise yüzde 7,52’si kirli hava ile bağlantılı.”Çağlayan, hava kirliliğinin etkili politikalarla tamamen önlenebileceğini vurguladı.

Anne Karnından Başlayan Etki

Gebelikte solunan kirli havanın, plasenta yoluyla fetüsü etkilediğini belirten uzmanlar, bu durumun erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve ilerleyen yaşlarda kalıcı sağlık sorunlarına neden olduğunu aktardı.Araştırmalara göre, ağaçlandırmanın hava kirliliğine bağlı kanser gelişimini yüzde 20 oranında azaltabileceği bildirildi.

Kirli Hava, Nörolojik ve Metabolik Hastalık Riskini Artırıyor

Sempozyum başkanlarından Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doç. Dr. Semih Ayta, kirli havanın yalnızca solunum değil, beyin gelişimi üzerinde de olumsuz etkiler yarattığını belirterek şu ifadeleri kullandı:“Gebelik ve çocuklukta kirli havaya maruz kalan bireylerde, ilerleyen yaşlarda Alzheimer riskinin arttığı görülüyor. Üstelik bu etkiler, Avrupa Birliği’nin izin verdiği sınır değerlerin altında bile ortaya çıkabiliyor.”

Hava kirliliğinin; epilepsi, dikkat eksikliği, otizm spektrum bozuklukları, astım, böbrek rahatsızlıkları, obezite, diyabet, MS ve kalp-damar hastalıkları gibi birçok rahatsızlıkla bağlantılı olduğu da vurgulandı.

“Temiz Hava Hakkımızı Savunalım”

Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel, sempozyumda yaptığı konuşmada hava kirliliği ve iklim krizinin iç içe geçmiş sorunlar olduğuna dikkat çekti:“Fosil yakıtların kullanımına dayalı faaliyetler, hem iklim krizinin hem hava kirliliğinin temel nedeni. Türkiye’de PM2.5 için yasal bir limit değeri belirlenmeli. Bunun için hedeftemizhava.org sayfasında bir kampanya başlattık. Herkesi temiz hava hakkını savunmaya davet ediyoruz.”

Sonuç Bildirgesi: “Temiz Hava, Çocuk Hakkıdır”

Sempozyum sonunda yayımlanan sonuç bildirgesinde şu ifadelere yer verildi:

“Çocukların temiz hava hakkı, yaşam ve sağlık hakkının ayrılmaz bir parçasıdır. Hava kirliliği yalnızca çevresel değil, aynı zamanda çocuk hakları ve toplumsal adalet sorunudur. Çocukların sağlığını korumak için enerji, ulaşım, kentleşme ve sağlık politikalarında çocuk odaklı yaklaşımlar benimsenmelidir.”

Etkinlik kapsamında ayrıca, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi Onkoloji Bölümünde tedavi gören çocuklar ile Farabi İlk ve Ortaokulu öğrencilerinin hazırladığı “Temiz Hava Haktır” temalı resimler sergilendi.

Temiz Hava Hakkı Platformu Hakkında

2015 yılında kurulan Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP), çevre ve sağlık alanında çalışan 13 sivil toplum kuruluşunu bir araya getiriyor. Platformun amacı; özellikle kömürlü termik santrallerin neden olduğu hava kirliliğine karşı halk sağlığını ve çevre hakkını savunmak.

Platform bileşenleri arasında;Çevre için Hekimler Derneği, Greenpeace Türkiye, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, İklim İçin 350 Derneği, İş ve Meslek Hastalıkları Uzmanları Derneği, Temiz Hava Hakkı Derneği, Türk Nöroloji Derneği, Türk Tabipleri Birliği, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği, WWF Türkiye, Yeşil Düşünce Derneği, Yuva Derneği ve Avrupa İklim Eylem Ağı yer alıyor.