Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik

İşveren, işçi lehine olacak değişiklikleri her zaman yapabilir; buna karşılık, işçi aleyhine olan, çalışma koşullarını zorlaştırıp değiştiren değişiklikler esaslı değişiklik olarak adlandırılır. Çalışma koşullarında değişikliklerin işçiye yazılı olarak sunulması ve işçinin yazılı şekilde onayının alınması gerekir.

İşveren ve işçi çalışma koşullarını iş sözleşmesi kuruluş aşamasında belirler. Ancak sonrasında belirlenen şartların değiştirilmesi gibi bir durum olması halinde işveren işçinin onayını almak zorundadır. Yapılan değişiklik çalışma koşullarını ağırlaştırması veya iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile belirlenen konularda değişlik yapılması halinde işveren işçinin onayını almalıdır.İşveren, işçiye yapacağı değişikliği yazılı olarak bildirir. Örneğin işçinin tam süreliden kısmi süreli çalışmaya geçirilmesi hali gibi.- İşçi yazılı olarak durumu kabul ettiğini bildirir. İşçinin sözlü olarak değil yazılı olarak onayı alınmalıdır.- İşçinin 6 iş günü içerisinde yazılı olarak durumu kabul etmesi halinde artık yeni şartlarla çalışmaya başlar.- İşçinin yeni şartları kabul etmemesi halinde değişiklik uygulanmaz.İşçinin değişikliği kabul etmemesinin ardından işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığı veya başka bir geçerli neden olduğu yazılı olarak işçiye bildirir. Bildirim süresi sonunda iş akdini fesheder. İşçinin burada 17,21. madde hükümlerine göre dava açabilir.İşçinin esaslı neden için zorlanması ve baskı altına alınması işçiye haklı nedenle fesih imkanı verir. Örneğin: İşçinin net ücretle çalışırken işveren tarafından brüt ücret üzerinden ödenmesini kabul etmesine zorlanması, işçinin yol ve yemek ücretinin kaldırılması gibi işçinin kabulüne zorlanması haklı nedenle fesih imkanı verir.- Usule uygun yapılmayan değişiklik teklifi ve işçinin 6 iş günü içerisinde kabul etmediği değişiklikler işçiyi bağlamaz.- Çalışma koşullarında yapılan değişiklik geçmişe yönelik olarak uygulanmaz.- İşçinin suskun kalması durumu kabul ettiği anlamına gelmez.- İşçilere değişiklik toplu şekilde değil, tek tek bildirilmeli ve işçinin onayına sunulmalıdır.

-OKURDAN GELENLER-

SORU: İşçi ihbar öneli süresi içinde çalışırken 1 tam yılın dolması ile yıllık izne hak kazanır mı?CEVAP: 4857 sayılı İş Kanunu madde 17'ye göre iş sözleşmesi, ihbar süresinin sonunda feshedilmiş sayılır. Aynı Kanunun madde 53'e göre yıllık ücretli izne hak kazanmak için en az 1 yıl çalışmış olmak gereklidir. Yıllık izne hak kazanma şartları düzenlenirken ihbar süresi içinde geçen dönemin yıllık izne hak kazanma açısından dışlanması gerektiğine yönelik herhangi bir yasal düzenleme de bulunmamaktadır.

Bu nedenlerle iş sözleşmesinin başlangıç tarihi ile feshedilme tarihi arasındaki süre 1 yıl ve daha fazla ise işçi, ihbar süresi içinde olsa dahi yıllık izne hak kazanacaktır. İhbar süresi sonunda iş akdi feshedileceğinden madde 59 uyarınca da yıllık izin ücretinin ödenmesi gerekecektir.